Bản chất của các cảm xúc tích cực

Bản chất của các cảm xúc tích cực:

Hầu hết tất cả mọi người trên thế giới hiện tại đều coi các cảm xúc tích cực (sung sướng, thích thú, hãnh diện, tự hào…) chính là hạnh phúc đích thực của con người chúng ta, và cố hết sức để theo đuổi nó. Nhưng lại không biết rằng: các cảm xúc tích cực là nguồn gốc tạo ra các cảm xúc tiêu cực (sợ hãi, cô đơn, tự ti, tuyệt vọng, bất an…), chính là sự tổn thương, đau đớn và đau khổ của loài người chúng ta. Các cảm xúc tích cực càng cao thì các cảm xúc tiêu cực, các sự đau đớn, đau khổ nhận lại càng lớn theo tỉ lệ thuận với nhau. Và tiếp theo, các cảm xúc tiêu cực, các sự đau đớn, đau khổ lại tạo ra tiếp các cảm xúc tích cực (sung sướng, phấn khích, ấm áp, tự hào, an tâm…). Cho tới khi nào chúng ta còn tiếp tục bám víu vào các cảm xúc tích cực, còn ngu ngốc coi nó là hạnh phúc của cuộc đời mình, thì tới chừng đó chúng ta vẫn còn đầy đau đớn, tổn thương và đau khổ không có lối thoát.

Cảm xúc tích cực càng cao, tác hại nhận lại càng lớn

Những gì được nói trên đây là thực tế, nên chúng ta có thể tự kiểm chứng ở chính bản thân mình. Tôi gợi ý 1 số cặp cảm xúc tích cực và tiêu cực làm sản sinh lẫn nhau (chỉ ở mức tương đối, vì ở các điều kiện khác nhau, thêm bớt các nhân tố tác động, thì các cảm xúc sẽ liên tục chuyển hoá) để các bạn dễ dàng kiểm tra như: người nào có sự tự hào thì sẽ có sự tự ti, sợ bị mất mặt đi kèm, người nào có sự an tâm thì có sự bất an, lo lắng đi kèm, người nào có sự hãnh diện thì có sự xấu hổ, tức giận đi kèm, người nào muốn yêu nhiều thì có sự cô đơn, trống vắng đi kèm, người nào có sự tủi thân thì có sự ấm áp đi kèm, người nào có sự sung sướng thì có sự đau đớn, khổ sở đi kèm, người nào có sự phấn khích thì sẽ có sự tuyệt vọng, khó chịu đi kèm… Ngược lại, ở những người nào không có cảm xúc tiêu cực loại nào, thì cũng sẽ không có cảm xúc tích cực đối ứng liên quan (ví dụ: người nào không có hãnh diện thì sẽ không bao giờ xấu hổ, ai không bị bất an thì sẽ không cảm thấy sự an tâm), cũng vậy, những ai không có cảm xúc tích cực loại nào thì sẽ không có cảm xúc tiêu cực đối ứng đi kèm.

Các cảm xúc tích cực cùng các cảm xúc tiêu cực chỉ được tạo ra và duy trì khi được gắn với một sự việc, sự vật, hoặc hoàn cảnh cụ thể. Các sự việc, sự vật, hoàn cảnh cụ thể này, dù là xảy ra trong thực tế, hay được sáng tạo ra từ ảo tưởng của tâm trí, thì đều tạo ra các cảm xúc như nhau.

Một vài dẫn chứng cụ thể để chúng ta có thể quan sát rõ hơn diễn biến của các cảm xúc tích cực:

• Những người đã luôn bị sợ hãi, đau đớn vì bị cái chết đe dọa như những người vừa thoát khỏi bệnh ung thư, vừa thoát khỏi 1 cơn bệnh hiểm nghèo, hay vừa thoát khỏi một tai nạn chết người...  thì sẽ cảm thấy vui sướng, bình an vì mình vừa thoát khỏi cái chết. Ngược lại, những người không bị sợ hãi, không cảm thấy đau đớn dù bị cái chết đe dọa, thì sẽ không cảm thấy vui sướng, bình an gì, mà chỉ cảm thấy mọi việc bình thường, và họ vẫn tiếp tục làm việc và sống như mọi ngày, dù là vừa thoát khỏi cái chết.
   
• Những người hay tự hào, hãnh diện, tự cao trước những người khác vì cảm thấy mình thông minh hơn họ, hay có nhiều tiền hơn họ, hay có danh vọng cao hơn họ, thì sẽ bị tự ti, mặc cảm, cảm thấy mình thấp kém khi đứng trước những người thông minh hơn mình, có nhiều tiền hơn mình, hoặc có danh vọng cao hơn mình. Đồng thời, khi sa cơ lỡ bước thì họ cảm thấy xấu hổ, tủi nhục, đau đớn và cả tức giận bản thân mình và người khác. Ngược lại, với những người không hề cảm thấy tự hào, cũng không hề cảm thấy hãnh diện hay tự cao khi mình hơn người khác, dù đó là thông minh hơn, hay nhiều tiền hơn, hay danh vọng cao hơn, thì những người này sẽ không hề bị tự ti, hay mặc cảm, cũng không hề cảm thấy thấp kém, mà chỉ thấy mọi thứ bình thường, không có gì đáng chú ý khi đứng trước những người hơn mình. Đồng thời, khi sa cơ lỡ bước thì họ cũng không hề cảm thấy xấu hổ, tủi nhục, không hề cảm thấy đau đớn hay tức giận gì, mà chỉ thấy là mọi việc bình thường như mọi ngày, nên họ có khả năng phát triển lên trở lại rất nhanh.
   
• Người càng cảm thấy sung sướng, ấm áp khi có người thân ở bên cạnh, thì sẽ càng cảm thấy buồn khổ, cô đơn, trống vắng khi không có họ bên cạnh. Và càng đau đớn, tang thương nặng nề khi người thân chết đi. Người thân của chúng ta có chết đi thì cũng là chuyện bình thường, vì cái chết là vô thường, có thể xảy ra bất cứ lúc nào với bất cứ ai. Ngược lại, với những người không cảm thấy ấm áp, sung sướng, mà chỉ cảm thấy bình thường khi có người thân ở bên cạnh, thì sẽ không cảm thấy buồn khổ, cô đơn, trống vắng khi không có họ. Đây là bởi vì họ biết người thân của họ cũng có những sự quan tâm khác, những sự yêu thích, hạnh phúc khác mà họ không thể đáp ứng, nên họ không thể cứ luôn bắt buộc người thân ở bên cạnh họ được.

Cảm xúc tích cực càng cao, tác hại nhận lại càng lớn

Các tác động khác của cảm xúc tích cực:

Cảm xúc tích cực khiến thích thú, đam mê nên tâm trí chúng ta bám víu vào nó rất mạnh, rất chặt, nên cực kỳ khó để có thể thoát ra. Cảm xúc tích cực càng lớn thì khả năng thoát ra để làm việc để đạt được các giá trị lợi ích khác cho cuộc sống của chúng ta càng khó khăn, tốn kém và càng tốn nhiều thời gian.

Cảm xúc tích cực khiến tâm hồn chúng ta bay bổng, trôi lạc vào các ảo tưởng do tâm trí của chúng ta tạo ra, nên hầu như chúng ta rất khó để nhìn thấy được các thực tế diễn biến và bản chất của các sự vật, sự việc, nên thường suy tính và hành động thiếu chính xác, dẫn tới khả năng thất thoát, thất bại và mất mát rất cao.

Cảm xúc tích cực luôn muốn được tăng cao lên, và duy trì càng lâu càng tốt nên thúc ép chúng ta làm nhiều việc vô nghĩa nên gây lãng phí, thất thoát, hoặc làm những việc gây hại cho bản thân mình và người khác để nuôi dưỡng, chiều chuộng các cảm xúc tích cực đó.

Cảm xúc tích cực khiến tâm hồn chúng ta bay bổng nên rất khó tập trung. Mỗi khi cần tập trung thì chúng ta phải liên tục chiến đấu với các cảm xúc tích cực này thì mới có thể tập trung được ở 1 mức độ nhất định (chứ không thể tập trung được hoàn toàn), và do phải liên tục chiến đấu nên chúng ta thường xuyên mệt mỏi. Trong những trường hợp cần sự tập trung ở mức độ cao, thì chúng ta phải chiến đấu với các cảm xúc tích cực 1 cách mãnh liệt không ngừng nghỉ, nên khiến chúng ta rất mệt mỏi, căng thẳng, đau đầu, rã rời chân tay, và có thể tới mức bị bệnh phải đi bệnh viện cấp cứu hoặc có thể đột quỵ.

Cảm xúc tích cực ép chúng ta phải trở nên thấp kém bằng cách khiến chúng ta phải luôn tìm kiếm cái gì đó hoặc ai đó bên ngoài bản thân mình để lệ thuộc vào, bám víu vào. Nếu không lệ thuộc, không bám víu vào cái gì đó hoặc vào ai đó để phải chịu cả các cảm xúc tiêu cực, đau đớn, tổn thương, thì chúng ta không thể có cảm xúc tích cực được.

Do các cảm xúc tích cực không cho chúng ta tập trung, cũng như không cho chúng ta nhìn thấy được diễn biến thực tế của các sự vật, sự việc nên khiến chúng ta thường xuyên hành động ngu ngốc và sai lầm, nên chúng ta thường xuyên bị thất thoát, thất bại, mất mát. Bên cạnh đó, cũng do các cảm xúc tích cực cũng tạo ra các cảm xúc tiêu cực khiến chúng ta bị đau đớn, đau khổ, nên trong cuộc sống, bản thân chúng ta nhiều lần cũng chiến đấu chống lại hoặc trốn chạy khỏi các cảm xúc tích cực.

Phạm Nguyễn Anh Kiệt
~Sự Kỳ Diệu~